جانشین اسماعیل هنیه کدامیک از رهبران حماس خواهند بود؟

میدل ایست نیوز: پس از ترور اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس در مقر اقامتش در تهران در حمله رژیم صهیونیستی، چالش خلاء در رهبری این جنبش به منظور مقابله با چالش‌های جنگ اسرائیل علیه غزه و همراهی و همگامی با فرمول های سیاسی و دیپلماتیک همزمان با جنگ از جمله مهمترین آنها یعنی مذاکره با میانجی ها برای دستیابی به توافق آتش بس و مبادله اسرا، پدیدار شده است به ویژه که شیخ صالح العاروری نایب رئیس دفتر سیاسی حماس نیز چند ماه پیش در بیروت ترور شد.

به گزارش سمانیوز، جنبش حماس دارای شورایی است که اعضای آن رهبری این جنبش را انتخاب می کنند و به نظر می رسد حضور خلیل الحیه معاون رهبر جنبش حماس در غزه در مراسم اقامه نماز میت به عنوان امام جماعت و تشییع جنازه  شهید اسماعیل هنیه در دوحه، برای جنبش های اسلامی اهمیتی نمادین دارد و بسیاری این موضوع را نشانه آن دانسته اند که خلیل الحیه به عنوان جانشین شهید هنیه انتخاب خواهد شد.

این منبع نوشت: اگرچه این موضوع قطعی نشده است اما خلیل الحیه ویژگی‌های متمایزی نسبت به دیگر گزینه‌ها دارد که می‌تواند شانس او را بیشتر کند که از جمله آنها می توان به ارتباطات بسیار خوب او با جهان خارج اعم از دوستان و هپیمانان حماس، ایفای نقش برجسته او در تلاش های سیاسی و روابط خارجی در طول جنگ، روابط خوب و محترمانه او با حزب الله، جنبش جهاد اسلامی، ایران، جنبش انصارالله و حتی با سوریه اشاره کرد که پس از 12 سال قطعی روابط، بشار اسد رئیس جمهور سوریه او را به حضور پذیرفت.

این منبع با اشاره به پیشینه مبارزاتی خلیل الحیه و شهادت بسیاری از افراد خانواده‌اش و ارتباطاتش با غزه و فرماندهان گردان های القسام شاخه نظامی جنبش حماس نوشت: همه اینها خلیل الحیه را در موقعیت ایده آلی برای رهبری جنبش حماس قرار می دهد و نزدیکان او بر میزان استواری و پایمردی و شجاعت و مدیریت خوب او را بر روابط بیرونی حماس تاکید دارند و معتقدند وی و اسامه حمدان دو شخصیت بسیار مردمی و متواضع جنبش حماس هستند که ارتباطات روزمره بسیار خوبی با دیگران دارند.

سما نیوز نوشت: با این حال، بخت و اقبال خالد مشعل رئیس سابق دفتر سیاسی جنبش حماس نیز علیرغم کم رنگ شدن حضورش در انظار عمومی زیاد است و او  از جایگاه و تاریخ مناسبی در جنبش حماس بهره مند است و حتی می رفت که جان خود را در یک عملیات ترور نافرجام به نام عملیات ساویرس که موساد آن را در سال 1997 در امان پایتخت اردن انجام داد، فدا کند.

بنا به گفته منابع خبری نزدیک به حماس، شرایط سیاسی و انتخاب های حزبی در دوره گذشته باعث شد او بنا به عللی خارج از رهبری حماس باقی بماند، اما مردی که سال ها این جنبش را رهبری کرده، هنوز از روابط گسترده عربی و بین المللی خوبی برخوردار است و می تواند شخصیت مورد علاقه قطر، ترکیه، رهبران اخوان المسلمین و شاید حتی برخی از کشورهای اروپایی باشد.

این منبع نوشت خالد مشعل در سال‌های گذشته بیشتر پابند مقر اقامت خود در دوحه بوده و فعالیت خارجی چندانی نداشته و به ندرت در فعالیت های خارجی این جنبش و رویدادها و جلسات مهم سیاسی آنها حضور داشته است.

در همین حال برخی منابع می گویند ابعاد فکری سیاسی خالد مشعل دستخوش بازنگری ها و استحاله اساسی و زیادی شده است بدون اینکه از چارچوب کلی جنبش حماس خارج شده باشد.

آنچه قدری مسلم به نظر می رسد آن است که وی در فضای سیاسی و فکری و در برداشت‌ها و رویکردها نسبت به عرصه های مختلف در منطقه عربی به افکار اخوان المسلمین نزدیکتر باشد از جمله اینکه حماس را  به عنوان یک جنبش مقاومت و آزادی‌بخش ملی در فضای گرایش‌ها و وابستگی‌های اسلامی می‌نگرد.

مشعل از برقراری روابط با دمشق نیز حمایت می کند اگرچه او زمانی که در راس جنبش حماس قرار داشت، این جنبش تصمیم به خروج از دمشق گرفت. حال بازگشت خالد مشعل به رهبری دفتر سیاسی حماس می تواند بر نزدیک شدن این جنبش با سوریه تاثیرگذار باشد، اما برخی سوری ها او را مردی نازپروده می دانند که به آنها زخم زده است.

این درحالی است که امکان دارد حزب الله لبنان نیز ملاحظاتی درباره ریاست مشعل بر دفتر سیاسی حماس داشته باشد و با رهبری او راحت نباشد ضمن آنکه روابط مشعل با جماعت اسلامی که با حزب  الله در جنوب لبنان جنگید، روابط بسیار خوبی است و اگر مشعل مایل به بازگشت به رهبری حماس باشد چه بسا که بتواند از این دریچه به ترمیم روابط بپردازد. البته ملاحظات حزب الله درباره ایران نیز صدق می کند و در حالیکه از زمان نبرد هفتم اکتبر هیات‌های زیادی به ایران سفر کرده اند اما مشعل خیلی وقت است که عازم ایران نشده است و حال شاید این پرسش مطرح باشد که در شرایط جنگ سرنوشت ساز غزه خالد مشعل چگونه خواهد توانست بدون ارتباط و هماهنگی با جبهه‌های پشتیبانی و متحدان خود این جنبش را رهبری کند.

با وجود همه این گمانه‌زنی‌ها هر کسی را که اعضای شورای رهبری حماس انتخاب کند به عنوان نماینده همه رزمندگان و مجاهدان این جنبش و نماینده گزینه مقاومت در میان ملت فلسطین خواهد بود و همگان باید به او احترام بگذارند.