وزیر امور خارجه ایران جایگزین برجام را معرفی کرد: سند سپتامبر!/در حال مذاکره با امریکا هستیم
وزیر امور خارجه ایران گفت: گفت‌وگوهای ما به مقدار زیادی با طرف‌های مقابل برجامی انجام شده و روی کاغذ آمده است و سندی معروف به «سند سپتامبر» بین ما و طرف‌های مقابل آماده است، صرف نظر از اینکه تحولاتی تأثیر گذاشت و توافق ما را به تعویق انداختند.
میدل ایست نیوز: حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران در گفت‌وگو با روزنامه اطلاعات در خصوص آینده برجام و مذاکره با امریکا گفت: مذاکراتی که در حال انجام آن هستیم، با طرف‌های مقابل توافق داریم که همان سند و در رابطه با همان بحث خواهیم کرد. در ماه‌های متوالی گفت‌وگوهایی انجام شد و نتیجه گفت‌وگوها داشت ما را به توافقی نزدیک می کرد. واقعاً در چند قدمی توافق بودیم. شاید اگر اغتشاشات پاییز سال گذشته با مداخلات خارجی وضع را به شکلی که مشاهده شد برای مدتی رقم نزده بود، در برجام، گام‌های نهایی را برداشته بودیم.
وی ادامه داد: البته امریکایی‌ها و اروپایی‌ها هم دچار خطای در تحلیل شدند و فکر کردند واقعاً در ایران کودتا شده و انقلاب جدیدی رخ داده است؛ اما امریکایی‌ها زودتر از سه کشور اروپایی (آلمان و انگلیس و فرانسه) فهمیدند که خبری نیست و این اتفاقاًت و تحریکات و بسیج رسانه‌ای که علیه ایران شکل گرفت نتیجه‌ای نخواهد داشت، لذا زودتر تلاش کردند برگردند ولو اینکه در دشمنی خودشان برای اینکه از این آب گل‌آلود ماهی بگیرند حداکثر استفاده را در آن مقطع کردند.
وزیر امور خارجه ایران اضافه کرد: امروز برای مردم نتیجه مهم است و اینکه اکنون در چه نقطه‌ای هستیم؟ اولاً گفت‌وگوهای ما به مقدار زیادی با طرف‌های مقابل برجامی انجام شده و روی کاغذ آمده است و سندی معروف به «سند سپتامبر» بین ما و طرف‌های مقابل آماده است. صرف نظر از اینکه تحولاتی تأثیر گذاشت و توافق ما را به تعویق انداختند. بخشی از این تحولات اغتشاشات سال گذشته بود و بخش دیگر جنگ اوکراین بود. طرف‌های مقابل هم به دنبال این بودند که از این فرصت‌ها استفاده تا شروطی را به ما تحمیل کنند، اما واقعا به هیچ وجه از خطوط قرمز عبور نکردیم.
امیر عبداللهیان خاطر نشان کرد: مسیر دیپلماسی را هم هیچ وقت نبستیم. دقیقاً همان زمان که طرف‌های امریکایی می‌گفتند که امروز برجام برای ما اولویت ندارد و نگاه ما در ایران به کف خیابان است، همزمان به ما پیام می‌دادند که آماده به نتیجه رساندن برجام هستیم. پیام دیپلماتیکشان به گونه‌ای دیگر بود. به همین دلیل بارها در پاییز سال گذشته گفتم امریکایی‌ها دست از ریاکاری بردارند. مگر می‌شود در مسیر دیپلماتیک پیام رسمی بدهید و بگویید برای مذاکره آماده‌ایم ولی در رسانه بگویید که اصلاً اولویت من مذاکره نیست اولویت من برجام نیست؟. این از رفتارهایی است که امریکایی‌ها داشته و دارند و برای ما کاملا شناخته شده است.
وی با تاکید بر اینکه هیچ وقت از مسیر دیپلماسی و مذاکره دور نشدیم، گفت: سلطان عمان طرح و ابتکاری را روی میز گذاشت و درچارچوب آن گفت‌وگوهایی را به طور غیرمستقیم با امریکایی‌ها داشتیم. در بخشی از گفت‌وگوها قطر به عنوان واسطه عمل کرد. اکنون روی میز دو سند داریم. یک سند در مورد آزادسازی پول‌های ایران که امیدوارم طی دو سه هفته آینده این پول‌ها با روندی که پیش می رود و فعلا در مسیر درست قرار دارد به حساب مورد نظر بانک مرکزی وارد شود. به هیچ‌وجه موارد مصرف این پول‌ها موضوع نفت در مقابل غذا نخواهد بود، اما کالاهای تحریمی و دو‌منظوره شامل حال توافق ما نیست.
وزیر امور خارجه ایران همچنین تاکید کرد: برجام از روی میز برداشته نشده است. هنوز به نقطه‌ای نرسیده‌ایم که بگوییم برجام در دستور کار مذاکره ما نیست و از دستور کار خارج شده است. بله برجام حتی در دوران جانانه‌اش هم خوب کار نکرد. اولین کسی که برجام را نقض کرد شخص آقای اوباما بود. بعد رئیس‌جمهوری غیرمتعادلی مثل ترامپ آمد و آن تصمیم را گرفت و آن اقدام را انجام داد.
هیچ دستورالعملی مبنی بر اینکه برجام را از روی میز برداریم نداریم
امیرعبداللهیان با بیان اینکه ما هیچ دستورالعملی مبنی بر اینکه برجام را از روی میز برداریم نداریم، اظهار داشت: مذاکره و دیپلماسی در این چارچوب در حال دنبال شدن است. حتی درباره تغییر محتوا در برجام هم به طرف امریکایی به صراحت پیام دادیم که وقتی در ادامه دیپلماسی و مذاکره غیرمستقیممان وارد کار نهایی روی سند سپتامبر شدیم تغییرات محتوایی حتی در سند را هم نمی‌پذیریم. این به این معنا نیست که برجام فوق‌العاده است. ما می‌گوییم کاخ سفید اگر صداقت و جدیت دارد همین سندی که ماه‌ها و سال‌ها رویش کار شده است را عملیاتی کند، اما اینکه آیا قرار است تا سال‌های متمادی مبنای دیپلماسی ما با این کشورها فقط سندی به نام برجام باشد حتماً این‌گونه نخواهد بود.
وی ادامه داد: برجام برای یک مقطعی است هرچند تاکنون نفعی از آن نبرده‌ایم. آقای بایدن پیام‌هایی می‌دهد مبنی براین که من نیت و اراده جدی دارم برای اینکه به برجام برگردم. ما فکر می‌کنیم امریکایی‌ها تاکنون به خوبی از فرصت‌های بازگشت به برجام استفاده نکردند. آنها در ارزیابی خود در جنگ اوکراین دچار خطا شدند و اتهاماتی که به ایران وارد می‌کنند که به روسیه پهپاد می‌دهد، کاملاً غلط هست و هیچ‌گاه هم نتوانستند ثابت کنند.
وزیر امور خارجه ایران با اشاره به مذاکرات با اوکراین عنوان کرد که هفت ماه از مذاکره اوکراینی‌ها با نظامیان ما در عمان می‌گذرد و رفته‌اند که سند بیاورند و بگویند پهپاد ایرانی استفاده شده است ولی تا امروز نتوانستند. بارها از طریق اروپایی‌ها پیغام دادم و با وزیر خارجه اوکراین تماس گرفتم که این ادعا را یا تکرار نکند یا اگر پهپاد ایرانی استفاده شده است سند آن روی میز گذاشته شود. برای ما هم مهم است که روسیه‌ای که می‌گوید از پهپاد ایرانی استفاده نکرده بدانیم واقعاً استفاده کرده است یا نه. اگر سندی دارند نشان دهند و اگر چنین چیزی باشد ما پاسخگو هستیم، لذا فکر می‌کنم در این موضوع همچنان در مسیر دیپلماسی کار را دنبال می‌کنیم با یک هدف؛ هدف اصلی ما لغو تحریم هاست. مکانیسم لغو تحریم‌ها سند توافق شده بین ایران و ۵ کشور و بازگشت طرفها به اجرای تعهداتشان در آن سند است.
امیر عبداللهیان درباره مذاکره با امریکا برای تبادل زندانی نیز گفت: اولاً هیچ ارتباطی بین تبادل زندانی و آزادسازی اموال و دارایی‌ها قرار داده نشده است. ثانیاً حتی سندی که امضا شده است به طور غیرمستقیم برای تبادل و برای آزادسازی اموال به طور غیرمستقیم بین ما و امریکایی‌هاست.
وی تصریح کرد که کاملاً مشخص کردیم که پروسه انتقال پول ما چگونه است؛ اما ایران به موضوع تبادل زندانیان به عنوان یک مسأله کاملاً انسانی نگاه می‌کند. در مورد پول هم امریکایی‌ها لطف بزرگی نمی‌کنند. پول‌های خودمان که سال‌ها بلوکه شده بود آزاد شده است لذا ارتباطی بین این دو قائل نیستیم. اتفاقاً یک مسأله در همین ماه‌های اخیر رخ داد و فرد جدیدی در ایران دستگیر شد. شایدتاکنون رسانه ای نشده است.
وزیر امور خارجه ایران در ادامه افزود: امریکایی‌ها گفتند که اگر این فرد را زودتر آزاد نکنید ممکن است روی اصل توافق اثر بگذارد. ما به طرف امریکایی گفتیم تعهدی نمی‌کنیم که اگر هر روزی که شما داخل ایران جاسوس بفرستید و علیه امنیت ما عمل کنید، بگوییم چون توافقی با امریکا داریم که قرار است زندانیان را تبادل کنیم پس دیگر هیچ جاسوس امریکایی را در ایران دستگیر نکنیم تا مبادا امریکا ناراحت شود. جاسوس نفرستید.
امیرعبداللهیان خطاب به امریکا تاکید کرد که به حاکمیت و قوانین در ایران احترام بگذارید. اقدامات جاسوسی را متوقف کنید. چه دلیلی دارد که یک تبعه امریکایی یا دو تابعیتی ایرانی و آمریکایی را در ایران دستگیر و برای خود چالش ایجاد کنیم؟ این موضوع کاملاً جدا از هم است.
در هر جای جهان که منافعی برای ایران وجود داشته باشد، هستیم
وزیر امور خارجه ایران درباره روابط جمهوری اسلامی با کشورهای منطقه نیز گفت: هر چه منطقه امن‌تر باشد هم ثبات بیشتری در بازار انرژی در جهان ایجاد می شود و هم امنیت انتقال انرژی بیشتر تأمین می‌شود. رئیس جمهور ایران به صراحت بارها گفتند که دست همسایگان را به گرمی می‌فشاریم.
امیر عبداللهیان عنوان کرد که یکی از برنامه‌های ما از شروع به کار دولت بهبود روابط ایران با همسایگان بود. سیاست خارجی خودمان را هم متوازن اعلام کردیم، به این معنا که اگر می‌گوییم اولویت با همسایگان است به معنای نادیده گرفتن بخش‌های دیگر جهان نیست.
وی تاکید کرد که در هر جای جهان که منافعی برای ایران وجود داشته باشد، هستیم، اما در عین حال نگاهی ویژه‌تر به همسایگان با توجه به ظرفیت‌های موجود و مرز مشترک آبی و خشکی با آنها داریم. طبعاً در این زمینه گام‌هایی برداشته شد. در گام اول مشکلات ما با ترکمنستان که به حاد‌ترین مرحله به خاطر موضوع انرژی و گاز و بدهی‌های مالی و غیره رسیده بود با گفت‌وگوهای دیپلماتیک به نتیجه رسید. روابط ما با کویت و امارات در سطح کاردار متوقف مانده بود که به سفیری ارتقا یافت.
وزیر امور خارجه ایران درباره روابط تهران و ریاض نیز گفت: عادی‌سازی روابط با ریاض را در دستور کار قرار دادیم و اگر بگویید چرا روابط ایران و عربستان با شتاب خوبی در حال پیشرفت است به نظر من بدان علت است که مقامات عربستانی فکر می‌کنند سیاست‌های تقابلی در منطقه کمکی به برنامه‌های بلند‌مدت اقتصادی آنها نمی‌کند، لذا به اعتقاد آنها هر چه تعامل بیشتر شود توسعه و قدرت اقتصادی عربستان بیشتر خواهد شد و ما در گفت‌وگوها به این اتفاق نظر با عربستان رسیدیم که امنیت و توسعه برای همه می‌تواند الگوی خوب همکاری باشد.
